دکترعلیرضا فولادی – بنیانگذارسه گانی

دکترعلیرضا فولادی

علیرضا فولادی، (زاده ۱۳۴۵ خورشیدی در قم) شاعر، پژوهشگر، روزنامه‌نگار

و طنزنویس ایرانی و دانشیار دانشگاه کاشان و اکنون عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران است.

او دانش‌آموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، از شاگردان مبرز دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی،

برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و جایزه ادبی جلال آل‌احمد و چند جایزه معتبر دیگر

و مبتکر دستگاه سه گانی در شعر معاصر فارسی است.

شعر

مجموعه شعر «باید سلام کرد به گسترده زیستن»، «فولاد و گل سرخ» و «زیر چترم باران» (مجموعه 111 سه ‎گانی) از اوست.

پژوهش

او همچنین در زمینه تحقیق و تصحیح، کتاب‌های «طنز در زبان عرفان»، «زبان عرفان»، «کاروند نگارش فارسی»، «تذکره شعرای معاصرین دارالایمان قم» (تصحیح)، «بوطیقای سه ‎گانی و مسائل آن»[ و شماری

کتاب‌ها و مقالات دیگر را عرضه کرده‌است.

در فارسی عامیانه ، نمونه‌های شعر سه‌لختی از قبیل چیستان‌ها یافت می‌شود. اما، هر شعر سه‌لختی، سه‌گانی و به قول معروف، هر گردی گردو نیست؛

ضمن این که اساسا، سه‌گانی در فضای زبان رسمی فارسی معنی پیدا می‌کند؛ وگرنه در زبان ژاپنی نیز، هایکو داریم و در زبان‌های عربی و اروپایی هم شعرهای سه‌لختی یافتنی است که بعضا به پیروی از هایکو پدید آمده‌اند.

در اینجا لازم است اطلاع بدهم که آدونیس، شاعر معاصر عرب، در دفتر شعر «اوراق فی الریح»، بیش از بیست شعر سه‌لختی آورده است

و حتی محمدشریف سعیدی، شاعر معاصر افغانستانی، هم‌اکنون در حال ترجمه‌ مجموعه‌ اشعار سه‌لختی یک شاعر سوئدی هستند.

6 فرم بیرونی اصلی سه‌گانی

1) کلاسیک با طرح قافیه‌ یک ـ سه:

حیرانم از این حس؛
گل‌ها همه زیبا،
من عاشق نرگس.

2) کلاسیک با طرح قافیه‌ دو ـ سه:

از میانِ تمامِ این گل‌ها
آه! تنها یکی شکفته نشد:
دوستت دارمی که گفته نشد.

3‌) کلاسیک با طرح قافیه‌ یک ـ دو ـ سه:

فکر مردارِ تازه‌اش در سر،
چشم این یک به مرگ آن دیگر؛
لاشخور از عقاب تنهاتر.

4‌) نیمایی با طرح قافیه یک- سه:

برای او همین دو بال بس بود؛
دو بال ِ میله‌میله؛
پرنده یک قفس بود.

5) نیمایی با طرح قافیه دو ـ سه:

از خدایان پر،
وز خدا خالی‌ست؛
قلب ما سرزمین اشغالی‌ست.

6) نیمایی با طرح قافیه یک ـ دو ـ سه:

در خودش اسیر،
می‌رسد، ولی چه دیر،
لاک‌پشت پیر!

دکترعلیرضا فولادی – بنیانگذارسه گانی