بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلید در گنج حکیم
اگر امام علی (ع) در نمازشان،متوجه بیرون آوردن تیر از پایشان نشدند، پس چطور به فقیر انگشتر دادند و متوجه او شدند⁉️
مورخان و مفسران نوشته اند:
روزی در مسجد پیامبر(ص) سائلی وارد شد و از مردم درخواست کمک نمود، امّا هیچ یک از مسلمانانِ حاضر در مسجد چیزی به او ندادند؛ او دست خود را به سوی آسمان بلند کرد وگفت: خدایا، تو شاهد باش که من در مسجد پیامبر و فرستاده تو از مسلمانان کمک خواستم، ولی هیچ یک به من پاسخ مساعد ندادند.
در همین حال حضرت علی(ع) که در نماز و در حال رکوع بودند، با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کردند
و سائل نزدیک شد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. به دنبال این عمل خدا پسندانه، بر پیامبر اکرم(ص) وحی نازل شد و آیه
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ»(1) در عظمت و فضیلت امام علی(ع) بیان گردید(2).
برو ای گدای مسکین در خانه علی زن
که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را(3)
از سوی دیگر نوشته اند: به پای حضرت علی(ع) تیری اصابت نموده بود و از شدت درد نمی توانستند آن را از پای حضرت بیرون آورند، حضرت زهرا(س) فرمود:
این تیر را در هنگام نماز از پای حضرت علی(ع) در آورند؛ چون که او در نماز فقط به خدا توجه دارد و درد را احساس نمی کند(4).
✅پاسخ:
در صورت صحت سند و صحت انتساب،باید گفت:
بیرون آوردن تیر و اعطای انگشتر در نماز به فقیر هیچ منافاتی ندارد. در هر دو حضور قلب هست و هر دو عبادت خالصانه زیرا:
1️-اعطای انگشتری در نماز نوعی عبادت است و پرداختن به امور غیر خدایی نیست.
حضرت با این کار عبادتی را با عبادت دیگر در می آمیخت و در حال نماز زکات دادند و به فقیر انفاق نمودند.
بنابراين جای تعجبی نيست كه ناله سوزان آن فقير محروم و طلب استمداد او در برابر مسلمانان، دلِ آگاه علی عليه السّلام را هنگام نماز متوجه خود سازد و ضمن آن عبادت، عبادت ديگری كه هر دو برای خدا و جلب خشنودی او بوده است، انجام دهد.(5)
2️در تفسير عياشی به اسناد خود از حسن بن زيد از پدرش زيد بن حسن از جدش روايت میكند كه گفت: شنيدم از عمار ياسر كه میگفت: در هنگام ركوع نماز مستحبی، سائلی برابر علی بن ابی طالب ايستاد، حضرت انگشتر خود را بيرون آورده و به وی دادند(6).
پس نمازی که امیر المومنین علی علیه السلام ،انگشترشان را به فقیر دادند،
نماز مستحبی بوده نه واجب و نماز مستحبی را می توان در حال نشسته ،خوابیده و در حال حرکت خواند و همچنین برخی حرکت های جزیی سر و دست چه در نماز واجب و چه در نماز مستحبی اشکالی ندارد.
3️-اسفار اربعه یا سَفَرهای چهارگانه، بنا بر آثار و تعلیمات عارفان «مراحل عملی» برای «رسیدن به خدا» است.
1-سفر از مردم تا خدا
2-سفر با خدا درباره خدا
3-سفر از خدا تا مردم با خدا
4-سفر در میان مردم با خدا(7)
هنگام درآوردن تیر از پای حضرت امیر المومنین علی علیه السلام،ایشان در سفر اول(سفر از مردم تا خدا) بودند.
در حالی که اعطای انگشتری در رکوع،سفر سوم یا چهارم است که خیلی بالاتر از سفر اول است.
4️-آیا امیر المومنین علی علیه السلام جسمشان را درنماز فراموش می کردند و از خود بی خود می شدند؟یعنی خداوند و پیک ایشان را هم نمی دیدند؟
اگرچنین بود که وضو باطل و در نهایت نماز نیز باطل می شد(8).آنچه مشخص است ایشان غیر خدا را نمی دیدند ولی شایان ذکر است که فقیر،پیک خداست.
امام سجاد(ع) بعد از دادن چيزی به سائل، دست مباركش را مي بوييدند و مي گفتند «اين دست به دست الهي رسيده»؛ چون خدا فرمود: «هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ»(9)
زنان مصر آن هنگام که جمال یوسف نبی که مخلوق خداوند بود را دیدند،دست ها را به جای ترنج بریدند ولی ،حال حضرت علی علیه السلام که زیبا آفرین را می بییند چگونه است؟
«نیایش»
همیشه پنجره ای رو به آسمان باز است
بیا به سوی نیایش که راز پرواز است
بیا بساز وضو، مثل ریشه ها از آب
بیا که باغِ خدا رو به بندگی باز است
برای من که دلم، مثل فصل پایانی است
همیشه باغِ خدا ، فصل سبز آغاز است
ببین قیامِ خدا خواهیِ صنوبر را
قنوتِ برگ درختی که سایه انداز است
رکوعِ ساقۀ گندم، قیام سبزِ علف
قعودِ ِقطرۀ باران که زندگی ساز است
سلام سادۀ صبح و ترنّمِ قُمری
دعای پاکِ نسیمی که نغمه پرداز است
وشوقِ آبیِ امواج گرم اقیانوس
برای سجده به ساحل، نشان یک راز است
نماز راز خوش آغاز مکتبی عالیست
کتابِ خط خدا با نماز، ممتاز است
تمام معجزه ها، عاجزانه می گویند
نماز معجزه ای از کتاب اعجاز است
به تیر محکمِ در پای ایلیا سوگند
نمازِ سُست و سبک ، خانمان برانداز است
بیا و لحظه ای از دخمۀ تنت بگذر
همیشه پنجره ای رو به آسمان باز است
منابع
1-سوره مائده،آیه 55
2-تفسیر نمونه،ج4،ص421-422
3-غزل شماره 2،شهریار
4-محجه البیظاء، ج 1، ص 397 و 398
5-پاسخ به پرسش های مذهبی،ج1،ص177،ناصر مکارم شیرازی
6-تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۲۷، ح ۱۳۹
7-الحکمة المتعالیی، صدر المتألهین،ج 1، ص 13
8-رساله آموزشی،احکام وضو،مطابق با فتاوای حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای مدظلهالعالی
9-سوره توبه،آیه 104
گردآوری:صادق خیری