کیومرث؛ نخستین انسان
نخستین شاه در اوستا و شاهنامه وبنیانگذار شهرنشینی
کیومرث (گیومرث) در اساطیر ایرانی و متون زرتشتی، نخستین انسان و نخستین پادشاه جهان است. او در اوستا با نام گیومرتن (Gayōmart) و در شاهنامه فردوسی با نام کیومرث شناخته میشود.
کیومرث در اساطیر زرتشتی:
- در دینکرد و بندهش (متون پهلوی)، گیومرث نخستین انسان آفریده شده توسط اهورامزدا است.
- او به عنوان الگوی انسان کامل و نخستین شهریار توصیف شده است.
- پس از کشته شدن توسط اهریمن، نطفه او به زمین ریخته شد و از آن نخستین زوج انسان، مشی و مشیانه (مرد و زن)، پدید آمدند.
کیومرث در شاهنامه فردوسی:
- در شاهنامه، کیومرث نخستین پادشاه سلسله پیشدادیان است که مانند خورشید میدرخشد و همه جانداران و حتی دیوان از او فرمان می برند.
- او در کوهستان زندگی می کرد و پوست پلنگ می پوشید.
- پسرش سیامک در جنگ با دیوان کشته شد، ولی نوهاش هوشنگ انتقام او را گرفت و پس از کیومرث به پادشاهی رسید.
تفاوت روایات:
- در اوستا و متون پهلوی، کیومرث بیشتر جنبه آفریدگی و نمادین دارد،
- درحالی که در شاهنامه به عنوان پادشاهی افسانه ای توصیف شده است.
- برخی پژوهشگران او را با آدم در ادیان ابراهیمی مقایسه می کنند.
اگر جنبه خاصی از کیومرث مدنظر شماست (مثلاً در شاهنامه، اوستا یا باورهای زروانی)،
گردآوری و پژوهش: دکتر حسین محمدی مبارز(ایلیا)
برای دیدن ویدیوی کیومرث، همچنین دیگر ویدیوها با موضوعات تاریخ و ادبیات،کانال ادب خانه را
با نشانی: adabkhane در «یوتیوب» جست و جو کنید.
