🌹به نام خداوندِ گردان سپهر
🌹خداوندِ ماه و خداوندِ مهر
بخش نهم
درسنامه شناخت حروف
قافیه
در تمرین بخش هشتم درسنامه از شما عزیزان خواسته بودیم که حروف ردف اصلی و ردف زاید و رَوِی را در ۱۲ رده از کلمات فافیه ای که آورده شده بود مشخص کنید ، و در این بخش به ترتیب به پاسخ آنها می پردازیم.
۱) دوست و پوست ؟
پاسخ : در هر دو کلمه قافیه ، حرف (و) ردفِ اصلی ، حرف (س) ردفِ زاید و حرف ( ت) رَوِی است.
۲) داشت و کاشت ؟
پاسخ: در هر دو کلمه قافیه ،حرف( الف) ردف اصلی ، حرف (ش) ردف زاید ، وحرف ( ت) رَوِی است.
۳) ریخت و گسیخت ؟
در هر دو کلمه قافیه ،حرف( ی) ردف اصلی ، حرف (خ) ردف زاید و حرف ( ت) رَوِی است.
۴) کیست و نیست ؟
پاسخ : در هردو کلمه
قافیه ، حرف (ی) ردف اصلی ،حرف (س) ردف زاید و حرف (ت) رَوِی است.
۵) شکافت و یافت ؟
پاسخ : در هردو کلمه قافیه حرف ( الف) ردف اصلی ، حرف
(ف) ردف زاید ، و حرف
( ت) رَوِی است.
۶) دیری و سیری ؟
پاسخ : در این دو کلمه قافیه ، فقط شاهد ردف اصلی (ی) هستیم و ردف زایدی وجود ندارد، و حرف (ر) رَوِی و حرف
(ی) حرف وصل است که بلافاصله پس از حرف
رَوِی آمده وبه همین جهت این دو کلمه قافیه هم مُردَف به ردف اصلی و هم موصوله اند (به خاطر داشتن حرف وصل) که در آینده به آن خواهیم پرداخت.
۷) نگهبانی و جاودانی ؟
پاسخ : در این دو کلمه قافیه نیز شاهد حضور
حرف ردف اصلی(الف) و حرف رَوِیِ (ن) و حرف وصل (ی) هستیم و در این دو کلمه ردف زایدی و جود ندارد ، و هردو قافیه ما هم مرُدَف اند به ردف اصلی و هم موصوله اند.
۸) اندرونی و بیرونی؟
پاسخ : در این دو کلمه
قافیه ، حرف ( و ) ردف
اصلی حرف ( ن ) رَوِی و حرف (ی) حرف وصل است و لذا هر دو قافیه
مُردَف به ردف اصلی ، و موصوله اند که بحث آن خواهد آمد.
۹) سوخت و افروخت ؟
پاسخ : در این دو کلمه قافیه ، حرف ( و) ردف
اصلی ، حرف ( خ) ردف
زاید، و حرف ( ت) رَوِی است .
۱۰) ساخت و افراخت ؟
پاسخ : در هردو کلمه قافیه ، حرف *( الف )
ردف اصلی ، حرف
( خ) ردف زاید و حرف
( ت) رَوِی می باشد.
۱۱) دوری و مهجوری ؟
پاسخ : در این دو حرف کلمه قافیه نیز ، حرف
( و) ردف اصلی ، حرف
( ر) رَوِی ، و حرف ( ی)
حرف وصل است و هر دو قافیه به همین خاطر موصوله اند و مُردَف به ردف اصلی.
۱۲)همکیشی و خویشی ؟
پاسخ : در این هردو کلمه قافیه نیز حرف( ی) ردف اصلی ، حرف(ش)
رَوِی ، و حرف ( ی ) حرف وصل است و این دو کلمه قافیه نیز به خاطر دارا بودن یکی از حروف ردف اصلی ، مُردَف و به خاطر داشتن حرف وصل ، موصوله اند.
نکته مهم :
همان گونه که قبلاً اشاره کردیم . برای شناخت درستِ حروف قافیه
خصوصاً حرف رَوِی که کلیدی ترین حروف قافیه است ، اول باید حروف اضافه شده بر انتهای کلمات قافیه را کنار بگذاریم و در مرحله بعد به شناسایی حروف قافیه بپردازیم که اصولاً پس از نادیده گرفتی حروف اضافه شده به آخر کلمات قافیه ، آخرین حرف، حرفِ رَوِی خواهد بود.
مثلاً در کلمات قافیه :
دیری و سیری ، نگهبانی و جاودانی ، اندرونی و بیرونی ، دوری و مهجوری ، و همکیشی و خویشی ، بایستی در وهله اول حروف( ی) را انتهای کلمات یادشده نادیده می گرفتیم چون از حروف اصلی کلمه نبودند، و بعد به شناسایی حرف رَوِی و سایر حروف قافیه می پرداختیم، و ما در واقع با قرار دادن این پنج رده از کلمات قافیه
بر آن بودیم که توانایی شما را در مورد شناخت حروف قافیه محک بزنیم.
ادامه دارد…..
بخش نهم“شعر” اگر از “شرع” گیرد
اعتبار
بال افشاند به ” عرشِ ” کردگار
پژوهش استاد محمد علی مجاهدی پروانه
کپی بدون نام محقق جایز نیست
روابط عمومی انجمن ادبی محیط ابوالفضل عامری قم
📗📕📘📙
